İcra Memur Muamelesini Şikayet Nedir?

İcra Memur Muamelesini Şikayet Nedir?

Şikayet İİK’da 16. maddede düzenlenmiştir. İİK m. 16: Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna (ayrık olmak üzere) icra ve iflas dairelerinin yapmış olduğu muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra tetkik merciine şikayet olunabilir. Şikayet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılır.

İcra süreçlerinde karşılaşılan hukuka aykırı kararlar ve işlemler, bireylerin hak arayışını karmaşık hale getirebilir. İcra Memuru muamelesinin şikayet edilmesi, haklarınızın korunması adına atılabilecek önemli adımlardan biridir.İcra ve iflas dairelerinin yapmış olduğu hukuka aykırı işlemlerin iptali, düzeltilmesi veya yapılması gerekli işlemlerin yapılmamış olduğu durumlarda yaptırılmasına yönelik olarak İcra Mahkemelerine yapılan başvurunun hukuki niteliğidir.

Şikayetin Tarafları Kimlerdir?

Şikayette bulunacak taraf, aleyhine işlem yapılan takip tarafı veya üçüncü kişilerdir. Şikayet edilen tarafta ise kural olarak şikayete neden olan işlemi yapan cebri icra organı bulunması gerekirken uygulamada takibin karşı tarafı şikayet edilen konumda gösterilmektedir.

Bu durum, hukuki zeminde isabetli olmamakla beraber şikayete konu eylemden faydalanan kişi olarak görüldüğünden şikayet edilen tarafta, işlem lehine tesis edilen kişi bulunmaktadır. Bu durum öğretide tartışma konusu haline gelmiştir. Bu tartışma konusunun neticesinde şikayet kurumunun hukuki niteliği de tartışma konusu olmuştur.

Şikayetin hukuki niteliğinin dava olduğunu kabul eden bir görüş bulunmaktadır. Ancak, bu görüşün kabulü halinde şikayetin davalısı tarafında bulunması gereken kişinin İcra Memuru olması ve şikayete ilişkin hususlara Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) kurallarının uygulanabilmesi gerekmektedir.

Memur Muamelesi Şikayet Nedenleri Nelerdir?

İcra memur muamelesini şikayet sebepleri İcra ve İflas Kanunu 16. maddesinde; ‘’Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikâyet olunabilir. Şikâyet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır. Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikâyet olunabilir.’’ şeklinde ifade edilmiştir. İlgili kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere icra memur muamelesini şikayet sebepleri dört başlık altında düzenlenmiştir;

1.İşlemin Kanuna Aykırı Olması

Bu şikayet sebebi genel bir sebep olup, bir kanun hükmü hiç uygulanmadığında veya yanlış uygulandığında kanuna aykırılık söz konusu olmaktadır. Bu işlemin kanuna aykırı olması İcra ve İflas Kanununa, diğer tüm kanunlara ve yönetmeliklere aykırı uygulanması anlamına gelmektedir.

2. İşlemin Olaya Uygun Olmaması

İşlemin olaya uygun olmamasına dair şikayet sebebi yalnızca kanunun icra memuruna takdir yetkisi verdiği hallerde söz konusu olmaktadır. Nitekim memurlara tanınan bu takdir yetkisi açıkça kanunda belirtilmiştir. Bu şikayet sebebine örnek olarak; İcra İflas Kanunu’nun 82/3 maddesinde belirtildiği üzere,borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu sayılabilecek eşya haczedilemez. Ancak haczedilemeyeceğinden bu eşyların haczedilmesi kararı verilebilir. Ayrıca yine bu hususta İcra ve İflas Kanunu 55, 83, 85 ve 87. maddelerinde icra memuruna takdir yetkisi verilen haller de örnek teşkil etmektedir.

3. Bir Hakkın Yerine Getirilmemesi

Bir hakkın yerine getirilmemesi, icra memurunun görevi olduğu halde yapması gereken bir işlemi yapmayı reddetmesi durumudur. Dolayısıyla icra memurunun bir işlemi yanlış yapması durumunda hakkın yerine getirilmemesi değil, işlemin kanuna aykırılığı veya olaya uygun olmaması söz konusu olduğundan bu sebeple şikayet yoluna gidilecektir. Bir hakkın yerine getirilmemesine ilişkin örnek olarak, icra memurunun kendisine usule uygun olarak yapılan bir talebi reddetmesi gösterilebilir.

4. Bir Hakkın Gereksiz Yere Sürüncemede Bırakılması

İcra memuru kendisine yapması için başvurulan işlemi süresi içinde yerine getirmekle görevlidir. Bu hususta icra müdürünün re’sen ya da talep üzerine yapmak zorunda olduğu bir işlemi makul veya kanuni sürede haklı bir neden olmaksızın yapmaması halinde hakkın nedensiz yere sürüncemede bırakılması söz konusu olmaktadır.

Öte yandan icra memur muamelesini şikayette; şikayet eden ve şikayet olunan olmak üzere iki taraf bulunmakta olup, şikayet eden kişiler genellikle alacaklı, borçlu ve bunların halefleridir. Fakat bazı hallerde 3. kişilerin yani istihkak iddiasında bulunan 3. kişiler, rehin alacaklıları, rehin sahibi 3. kişilerin de şikayet hakkı bulunmaktadır. Şikayet olunan taraf ise, işlemi yapan icra veya iflas dairesi olmaktadır.

Şikayet Süresi Nedir? Şikayet Süresi Ne Zaman Başlar?

İcra memur muamelesini şikayet süresi, kural olarak 7 günlük bir süreye tabidir. Dolayısıyla bu süre, şikayet edenin şikayete konu işlemi öğrendiği günden itibaren başlamaktadır. Ayrıca bu 7 günlük şikayet süresi, hak düşürücü nitelikte olup; icra mahkemesi, şikayetin kanuni süresi içinde yapılıp yapılmadığını kendiliğinden incelemektedir. Zira söz konusu şikayet süresi geçtikten sonra icra müdürlüğünün yapmış olduğu işlem kesinleşmiş olacağından süresi geçen şikayet iddiası dikkate alınmayacaktır. Fakat bazı hallerde şikayet süreye tabi olmamaktadır.

Bu hususta bir hakkın yerine getirilmemesi veya sebepsiz yere sürüncemede bırakılması nedeniyle her zaman şikayet yoluna başvurulmaktadır. Diğer bir süresiz şikayet hali ise işlemin kamu düzenine aykırı olması durumudur. Örnek verecek olursak; borçluya ödeme emri usule uygun olarak gönderilmeden takibin kesinleştirilerek borçlunun mallarının haczedilmesi, kamu düzenine aykırı olup süresiz şikayete tabi olmaktadır.

İcra memur muamelesini şikayet, icra mahkemesine yapılmaktadır. İcra mahkemesi ilgili şikayeti inceleyerek karara bağlamaktadır. Fakat bu konuda bazı istisnalar bulunmaktadır. Söz konusu istisnalar olarak, kambiyo senetlerine özgü iflas yolunda şikayet ticaret mahkemesi tarafından, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesiyle ilgili şikayetler paydaşlığın giderilmesine karar veren sulh hukuk mahkemesi tarafından ve ihtiyati tedbir kararının uygulanmasıyla ilgili şikayetler ise, kararı veren mahkeme tarafından incelenmektedir. Bu konuda yetkili icra mahkemesi, işlemi yapan icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesidir. Ayrıca şikayet, basit yargılama usulüne tabidir; kendiliğinden icrayı durdurmamaktadır. Bunun için ara karar gerekmektedir. Mahkeme ara kararla geçici olarak icranın durdurulması kararı da vermektedir.

Netice itibariyle, söz konusu şikayeti inceleyen İcra mahkemesi, şikayet nedenlerini yerinde görür ise, ya şikayet konusu işlemin iptaline ya şikayet konusu işlemin düzeltilmesine veyahut da icra memurunun sebepsiz olarak yapmadığı veya geciktirdiği işlemlerin yapılmasının emredilmesine karar vermektedir. Böylece icra memuru, mahkemenin vermiş olduğu karara direnemeyecek olup, verilen mahkeme kararı uyarınca işlem yapmak zorunda olacaktır.

Şikayet süresinde yapılmamış ise icra mahkemesi, şikayet başvurusunu usulden reddetmektedir. Yine icra mahkemesinin şikayet nedenlerini yerinde görmemesi halinde ise şikayet başvurusu esastan reddedilmektedir. Son olarak, söz konusu şikâyetin kabulü veya reddi kararlarına karşı İcra İflas Kanunu’nun 363.maddesinde belirtilen şartların yerine getirilmesi halinde istinaf yoluna başvurulabilecektir. İstinaf yoluna başvuru süresi ise son düzenlemeler ışığında tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta olmaktadır.

Şikayetin Sonuçları Nelerdir?

Başvuru sonucunda İcra Mahkemesi tarafından başvurunun reddine veya kabulüne karar verilmesi mümkündür.

İİK madde 17 kapsamında başvurunun kabulü halinde şikayet edilen İcra Memuru muamelesinin iptaline karar verilebilir. Bu halde iptaline karar verilen işleme bağlı olarak yapılmış tüm işlemlerin yapıldıkları andan itibaren hükümsüzlüğü ile sonuçlanır. Bu durum göstermektedir ki; iptal işlemi geçmişe etkili olarak hüküm doğurmaktadır.

İİK madde 17 kapsamında başvurunun kabulü halinde şikayet edilen İcra Memuru muamelesinin düzeltilmesine karar verilebilir. Ancak, bu karar hüküm ve sonuçlarını hükmün verilmesinden itibaren doğurur.

İİK madde 17/2 kapsamında icra memurunun bir hakkın gereğinin yerine getirmemesi veya bir hakkın sürüncemede bırakması nedeniyle yapılan başvurunun kabulü halinde şikayet edilen İcra Memuru hakkında İcra Mahkemesi yapılmayan işlemin yapılmasını emreder.

Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolunda Şikayet Süresi Nedir?

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda şikayet süreleri farklılık göstermektedir. Şikayet süresinin belirlenebilmesi için öncelikle şikayet sebebine bakılır.

Şikayet sebebi senedin kambiyo niteliğini haiz olmamasından kaynaklı ise şikayet süresi 5 gündür.

Ödeme emri tebliğinin usulsüzlüğü iddiası veya takip dayanağının bulunmaması nedenlerine dayalı şikayetlerde şikayet süresi 7 gündür.

İcra Memuru Muamelesini Şikayet Harç ve Masrafları Nedir?

Şikayet yoluna başvurandan başvuru harcı , peşin harç ve gider avansı alınır. Maddi durumu olmayanlar için adli yardım talebinde bulunulabilir.

İcra Müdürü Kararından Dönebilir mi ?

İcra müdürünün şikayet süresi içerisinde kararından dönmesi mümkündür. Yargıtay kararları bu yönde olup engel yoktur.

Memur Muamelesine Yönelik Şikayet Dilekçe Örneği Nedir?

İnternet ortamında memur muamelesine yönelik şikayet dilekçe örneği adı altında birçok dilekçe mevcut olup her somut olayın dilekçesi ayrı olup bu nedenle alanında uzman bir avukat yardımıyla sürecin yürütülmesi son derece önemlidir.

Daha fazla makale için tıklayınız.

Diğer makaleler için tıklayınız.

İcra Yoluyla Taşınmazların ve taşınırların Satışı Nasıl Yapılır?